„Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980”, t. II, PWN Warszawa 1994:
MŁODNICKI Artur Karol (28 VIII 1911 lub 1910 Lwów - 16 VII 1972 Wrocław), aktor, reżyser, kierownik artyst. teatruRok urodzenia 1910 podaje księga immatrykulacyjna Uniw. Jagiell., a 1911 - akt zgonu. Był synem Adama M., inżyniera, i Kazimiery z Jasińskich, mężem najpierw Ireny Tomaszewskiej (zob. t. 1), potem aktorki Zofii
Petri, nast. aktorki Zdzisławy
M. z Zarembów, ojcem aktorki Iwy
M. i plastyczki Małgorzaty Młodnickiej. Kształcił się w Gim. im. Batorego we Lwowie (maturę zdał w 1929), później odbył służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Po powrocie do Lwowa rozpoczął studia prawnicze, kontynuowane w 1. 1932-33 na Uniw. Jagiell. w Krakowie. W czasie studiów statystował w krak. T. im. Słowackiego, od 1933 był w zespole artyst. tego teatru. Po ustąpieniu J. Osterwy z dyrekcji t. krak. w 1935 podążył za nim do Warszawy, gdzie zdał eksternistyczny egzamin aktorski PIST-u i zaangażował się w tym samym roku do Teatru Malickiej. W 1936-38 grał w T. Polskim w Poznaniu, w sez. 1938/39 w T. Miejskim w Częstochowie. Wyjątkowo korzystne warunki zewnętrzne (wysoki, przystojny, reprezentacyjny) i kultura osobista predestynowały go przede wszystkim do ról amantów, ale już w okresie przedwojennym grywał też role charakterystyczne. Ważniejsze, to m.in. Świstos („Krakowiacy i Górale"), De Virien („Historia dwu serc"), Kamil („A jednak miłość"), Rudomski („Ponad śnieg"), Witomski („Dziewczyna z lasu"), Bogucki („Panna Maliczewska"), Teofil („Głupi Jakub"). Okupację niem. przeżył we Lwowie utrzymując się z pracy fizycznej (kelner, malarz pokojowy, sprzedawca). Równocześnie był współorganizatorem konspiracyjnych koncertów, wieczorów lit., a 3 VI 1944 wziął udział w przedstawieniu „Ich czworo” (w roli Męża) na strychu Domu Parafialnego przy ul. Św. Zofii 35. W tej samej roli wystąpił 19 VIII 1944 w spektaklu inaugurującym działalność Polskiego T. Dramatycznego. Na scenie lwow. w sez. 1944/45 grał ponadto Otto Hilmera („Burmistrz Stylmondu"), Boba Benneta („Cały dzień bez kłamstwa"), Doktora Bemola („Moja siostra i ja"), Wernyhorę („Wesele"), Zbyszka („Moralność pani Dulskiej"). W 1945/46 w Olsztynie, na scenie T. im. Jaracza zadebiutował jako reżyser (m.in. „Dzień bez kłamstwa”, „Moja siostra i ja”, „Wesele"). We wrześniu i październiku 1946 występował gościnnie w Warszawie, Krakowie, Katowicach i
Wrocławiu w sztuce „Niebieski lis”. W sez. 1946/47 pocz. w t. Siedmiu Kotów w Krakowie (Odys w „Moja żona Penelopa"), nast. jeszcze w tyra samym sez. związał się z T. Komedii Muzycznej i Polskim w Szczecinie, gdzie grał i reżyserował też w sez. 1947/48, m.in. „Moją żonę Penelopę”, „Rozdroże miłości”, „Moralność pani Dulskiej” (ponownie grał Zbyszka) i „Krawca w zamku” (z cieszącą się wielkim powodzeniem rolą Artura Lortigana). W sez. 1948/49 należał do zespołu T. Nowego w Poznaniu; grał tu m.in. Piszczalskiego („Jadzia wdowa"), Chopina („Lato w Nohant"), Hrabiego Richmond („Król Ryszard III"), Pastora Morella („Candida"); reżyserował „Porwanie Sabinek” z gościnnym występem J. Węgrzyna. Wiosną 1949 nawiązał współpracę z T. Osa w Łodzi i w kwietniu t.r. wystawił tu „Jadzię wdowę”, w sez. 1949/50 grał i reżyserował na tej scenie (np. „Oberżystkę"). W nast. latach występował w Warszawie, m.in. w 1951 w T. Syrena, 1952 w T. Domu Wojska Pol., gdzie też reżyserował. Zaangażowany w 1952 przez W. Horzycę do T. Dramatycznych we Wrocławiu, pozostał wierny tej scenie do końca życia. Tu kreował blisko poł. spośród ponad stu pięćdziesięciu ról, jakie miał w swym dorobku. Było wśród nich wiele ważnych i granych z powodzeniem ról dram., choć uznanie przyniosły mu przede wszystkim role komediowe. Jak pisał T. Banaś w programie jubileuszowym M., predestynował go do nich „silnie rozwinięty zmysł humoru” oraz to, że „w komedii też prawdopodobnie czuje się najlepiej, rozporządza w niej niewyczerpaną skalą aktorskiego wyrazu - od parodii i sarkazmu po humor czarny i absurdalny. Niezawodnym instynktem aktorskim bezbłędnie umie zawsze odszukać właściwy, jedyny ton”. „Zdarzało mu się na przestrzeni lat czterdziestu kilkakrotnie grać tę samą rolę w różnych realizacjach scenicznych - nigdy nie była to kopia poprzedniego ujęcia - zawsze umiał i chciał wydobyć nie dostrzeżoną lub pominiętą poprzednio cechę odtwarzanej osobowości. Niekiedy przebudowywał swe pierworodne ujęcia całkowicie”. Ważniejsze role z okresu wrocł.: Hrabia Wacław („Mąż i żona” 1953, 1965), Gospodarz („Wesele”, 1956, 1960), Karenin („Anna Karenina”, 1958), Generał („Policjanci”, 1959), Osip („Rewizor”, 1960), Otello („Otello”, 1961), Rotmistrz („Damy i huzary”, 1962), Profesor („Inkarno”, 1963), Mefistofeles („Kordian”, 1966), Jowialski („Pan Jowialski”, 1966), Woźniak („Kondukt”, 1969). Reżyserował w tym okresie m.in. „Lato w Nohant” (1956), „Ararat” (1956), „Ladacznicę z zasadami” (1957), „Przy drzwiach zamkniętych” (1957), „Kowal, pieniądze i gwiazdy” (1958). Jako reżyser współpracował gościnnie z innymi scenami wrocł. np. z T. Młodego Widza, Operą („Eros i Psyche”, „Widma”, 1955), Operetką Dolnośląską („Hrabina Marica”, 1955, „Czar walca”, 1958), gdzie też w sez. 1958/59 sprawował kierownictwo artyst., a ponadto - z T. Ziemi Opolskiej w Opolu, T. Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. W sez. 1963/64 wystąpił gościnnie w Starym T. w Krakowie raz jeszcze w roli Gospodarza („Wesele"). Na scenie T. Polskiego we Wrocławiu 25 III 1972 obchodził jubileusz czterdziestolecia pracy artyst. jako Stary Aktor i Karmazyn w „Wyzwoleniu”. Był cenionym aktorem film., grał m.in. Radcę Kotowicza („Popiół i diament"), Pułkownika („Lotna"), Tomasza („Jak być kochaną"), Albina Niementowskiego („Pamiętnik pani Hanki"). Brał udział w wielu audycjach radiowych i telewizyjnych. Przez wiele lat kierował wrocł. oddziałem ZASP-u, a w 1971 otrzymał tytuł honorowego przewodniczącego. Miarą popularności M. we Wrocławiu były przyznawane mu wielokrotnie w wyniku plebiscytów „Słowa Polskiego” Wrocławskie Iglice.
Artur Karol Młodnicki
(ID: psb.18571.1)
Maryla Młodnicka
artykuł w Nekrologii
,
bohater Wiki
1873-1930
